Last van Vaginisme? 4 Oorzaken, 3 Symptomen en 5 Tips

Aan welke symptomen herken ik vaginisme?

Vaginisme is een aandoening die het voor vrouwen onmogelijk (of vrijwel onmogelijk) maakt om geslachtsgemeenschap te hebben zonder zeer veel pijn. Doordat de spieren rondom de vagina samentrekken, kan de penis niet meer naar binnen, en doet het pijn als je dit forceert. Soms is het zelfs zo ernstig dat het onmogelijk is om meer dan één vinger in de vagina in te brengen.

Het is natuurlijk altijd vervelend als het voor een vrouw onmogelijk is om zonder pijn seks te hebben, maar dit duidt niet altijd op vaginisme. Aan pijn tijdens de seks kunnen meerdere oorzaken ten grondslag liggen. Aan de hand van de volgende symptomen kun je bepalen of je daadwerkelijk last hebt van vaginisme, of dat er iets anders aan de hand is.

Symptoom 1: Je raakt normaal opgewonden

Als je last hebt van vaginisme, zul je dan ook gewoon normaal seksueel opgewonden raken (tenzij je naast vaginisme ook nog een andere aandoening hebt, maar die kans is zeer klein). Je reageert gewoon normaal op seksuele stimuli, en tot aan penetratie gaat alles goed.

Niet opgewonden genoeg zijn kan ook leiden tot pijn bij seksuele penetratie, maar dit heeft niets te maken met vaginisme. Als je niet opgewonden genoeg raakt om pijnloze seks te hebben, dan is er dus iets anders aan de hand.

Symptoom 2: De spieren rondom de vagina verkrampen als je iets probeert in te brengen

Er zijn meerdere redenen dat vaginale penetratie pijn kan doen, maar bij vaginisme komt dit heel specifiek door een verkramping van de spieren rondom de vagina. In de meeste gevallen komt deze verkramping alleen tot stand wanneer je iets in de vagina probeert in te brengen, en heb je er de rest van de tijd geen last van.

Het kan daarbij gaan om een penis of de vingers van een partner, maar ook om andere voorwerpen, zoals bijvoorbeeld een tampon. Soms komt verkramping ook voor bij een toiletbezoek. Dit kan tot nare gevolgen leiden, die ik bij het derde symptoom zal bespreken.

Symptoom 3: Herhaaldelijke blaasontstekingen of moeite met plassen

Zoals net al genoemd, kan vaginisme ook leiden tot verkramping van de spieren rondom de vagina tijdens het plassen. Dit kan er toe leiden dat ook het plasgat wordt afgekneld, waardoor het moeilijk kan zijn om te plassen. Ook kan het ertoe leiden dat er urine achterblijft, wat op zijn beurt weer leidt tot herhaaldelijke blaasontstekingen.

Wat zijn de oorzaken van vaginisme?

Hoewel vaginisme misschien een puur fysieke aandoening lijkt, heeft het vrijwel altijd een psychische oorzaak. De volgende oorzaken zal ik even kort bespreken:

Oorzaak 1: Angst

Deze oorzaak speelt vooral bij jonge vrouwen, die aan het begin staan van hun seksueel actieve leven, vaak een grote rol.

Zo kunnen zij bang zijn dat de penis niet past, dat hun lichaam beschadigd zal raken, of dat de seks pijn zal doen. Ook angst voor zwangerschap en seksueel overdraagbare aandoeningen kan een rol spelen.

Doordat deze angsten op de achtergrond aanwezig zijn, denkt het lichaam dat het zichzelf moet beschermen tegen penetratie, omdat dat blijkbaar iets gevaarlijks is. Dit is geen bewuste keuze van de vrouw, maar een ongewilde reactie door het lichaam. Het lichaam ziet de voorwerpen die in de vagina worden gestoken als een gevaar, en daarom vernauwt deze zich uit zelfverdediging.

Oorzaak 2: Associaties met eerdere pijn

Hoewel seks over het algemeen iets ontzettend prettigs is, hebben veel vrouwen weleens een pijnlijke seksuele ervaring meegemaakt in hun leven. Meestal heeft dit weinig effect op het verdere seksleven van die vrouw, maar in sommige gevallen gaat de vrouw pijn onbewust associëren met seksualiteit.

Dit gebeurt meestal alleen als er meerdere keren sprake is geweest van pijn tijdens het vrijen. Onbewust gaan je hersenen pijn met seks associëren, en het is alleen maar natuurlijk dat het brein zichzelf tegen pijn wil beschermen. In dit geval doet het dit door de vagina te laten samentrekken, waardoor die seks, die misschien dus wel pijnlijk zal zijn, niet kan plaatsvinden.

Oorzaak 3: Verstorende emoties

Angst is dus vaak van invloed, maar er zijn meer emoties die tot vaginisme kunnen leiden. Schuldgevoelens of gevoelens van schaamte komen vaak voor. Een vrouw die zich schaamt voor haar lichaam, zal vaker last krijgen van vaginisme. Waarom dit gebeurt is niet bekend, maar dat deze relatie er is staat wel vast.

Een ander gevoel dat nog wel wil leiden tot vaginisme, is het vermoeden dat je partner vreemdgaat. Ook twijfels over de relatie waar je op dit moment inzit kunnen van invloed zijn. Je kan het eigenlijk zo gek niet bedenken; elke negatieve emotie kan in principe leiden tot plotselinge vernauwing van de vagina.

Oorzaak 4: Nare seksuele ervaringen

Vrouwen die in het verleden nare seksuele ervaringen hebben gehad, zoals bijvoorbeeld aanranding, verkrachting of incest, kunnen moeite hebben met seksuele contacten. Dit kan zich op een heleboel verschillende manieren uiten, zoals een algehele afkeer van seks of het onvermogen om tot een orgasme te komen.

Omdat deze vrouwen seks associëren met pijn, vernedering, verdriet en andere negatieve emoties, zien hun hersenen dit als iets waartegen zij beschermd moeten worden. Een fysieke reactie hierop kan het vernauwen van de vagina zijn.

Tips om vaginisme te verhelpen

Nu weet je precies wat vaginisme is, en waar het meestal door veroorzaakt wordt, maar uiteindelijk wil je natuurlijk ook dat je van je vaginisme af komt. Gelukkig zijn er meerdere manieren om van je vaginisme af te geraken. Hieronder zal ik er enkele behandelen.

Tip 1: Pelottentherapie

Pelottentherapie is een techniek die speciaal is ontwikkeld voor vrouwen met vaginisme. Deze therapie gaat ervanuit dat er een psychologische reden is dat vrouwen iets niet in hun vagina willen, een soort “penetratie-angst”, wat in veruit de meeste gevallen van vaginisme ook zo is. Deze therapie is erop gericht vrouwen van die angst af te helpen.

Bij pelottetherapie worden er pelotten bij de vrouw ingebracht in de vagina. Deze pelotten zijn plastic staafjes van verschillende diktes, die bedoeld zijn om geleidelijk aan de angst voor penetratie van de vrouw te verminderen. Aan het begin zijn de staafjes zeer dun, en na verloop van tijd worden ze steeds dikker, tot ze ongeveer even groot zijn als een penis in erectie.

De pelotten worden ingesmeerd met glijmiddel en voorzichtig in de vagina ingebracht. Daar blijft hij gedurende 10 tot 15 minuten zitten. Pas zodra er een instrument ter grootte van een penis kan worden ingebracht, kan je weer proberen seksuele betrekkingen te hebben.

Tip 2: Bekkenoefening

Deze oefening is net als pelottentherapie gericht op gewenning en op vermindering van de bij de vrouw aanwezige angst, maar hier worden geen voorwerpen ingebracht bij de vrouw. Bovendien is dit een vorm van therapie die vaak door stelletjes samen gedaan wordt, en niet door specialisten. Dit maakt overigens niet dat deze oefening minder effectief is.

Deze techniek houdt in dat je de vagina langzaamaan laat wennen aan seksuele aanraking, waardoor het bekken steeds minder vaak en minder hard zal samentrekken.

Hoewel dit dus vaak in koppels gedaan wordt, is het ook mogelijk dit alleen te doen. Het gaat er bij deze oefeningen niet zozeer om dat het lichaam went aan penetratie, maar het gaat er meer om dat het bekken minder heftig reageert.

 Tip 3: Kegeloefeningen

Het doel van deze oefeningen is zelf meer controle krijgen over je bekkenbodemspieren, zodat jij zelf kan bepalen wanneer deze samentrekken en wanneer niet. Kegeloefeningen zijn vernoemd naar de Amerikaanse gynaecoloog dr. Arnold Kegel. Eigenlijk bestaan deze uit een aantal verschillende kleinere oefeningetjes.

Ten eerste moet je de bekkenspier 10 seconden lang zo hard mogelijk proberen aan te spannen (dit is eigenlijk hetzelfde als het ophouden van je plas), om deze vervolgens weer een aantal seconden los te laten. Vervolgens doe je precies het tegenovergestelde: je drukt de spier 10 seconden lang helemaal naar beneden (alsof je aan het plassen bent). Vervolgens laat je hem weer enkele seconden rusten.

Uiteindelijk moet je deze twee handelingen achter elkaar kunnen uitvoeren. Je moet dus je bekken zo snel mogelijk achter elkaar spannen en ontspannen. Na ongeveer een maand zal je waarschijnlijk merken dat je bekkenbodemspier een stuk sterker is geworden. Niet alleen dat, je hebt ook meer controle over deze spier.

Dit laatste is heel belangrijk, omdat het jou enige mate van controle geeft over je vaginisme. Je vaginisme is in feite niets meer dan een samentrekking van deze spier, dus als je controle hebt over je bekkenbodemspier, kun je je vaginisme als het ware tegenhouden. Dit zal je weer in staat stellen seks te hebben.

Tip 4: Botox

Dit klinkt misschien als een vreemde tip, maar botox wordt echt niet alleen gebruikt voor plastische chirurgie. Botox is ook een stof die spieren kan platleggen en kan verdoven.

Deze behandeling begint met een injectie van botox, die ervoor moet zorgen dat de vagina verdoofd blijft. Terwijl de vagina verdoofd is, worden er steeds grotere voorwerpen ingebracht om de vagina op te rekken.

De vagina laat dit toe, omdat de omringende spieren verdoofd zijn. Er wordt vaak nog een plaatselijke verdoving toegediend na de behandeling, zodat de vrouw geen pijn ervaart als zij wakker wordt.

De dag erna komt de vrouw terug, en wordt de vagina nog meer opgerekt. Rond deze tijd is het meestal al mogelijk om zonder pijn verschillende voorwerpen in de vagina aan te brengen en weer te verwijderen.

Tip 5: Pak de onderliggende oorzaak aan

Zoals eerder al genoemd, is vaginisme in vrijwel alle gevallen veroorzaakt door een dieperliggende psychologische oorzaak. Als je je vaginisme wil verhelpen, kun je er ook voor kiezen dit te doen door deze onderliggende oorzaak aan te pakken. Niet alleen los je daar je aandoening mee op, het is waarschijnlijk psychologisch gezien ook veel gezonder.

Aarzel dus vooral niet om een therapeut in te schakelen om te werken aan je traumatische ervaringen, je angsten of je heftige emoties. Als je je hier doorheen weet te vechten, zul je niet alleen weer normaal seks kunnen hebben, maar zal je ook emotioneel een stuk stabieler zijn.

Hopelijk heb je met behulp van dit artikel kunnen bepalen of jij last hebt van vaginisme, en zal je aan de hand van deze tips je vaginisme kunnen verhelpen. Iedereen verdient het om gewoon seks te kunnen hebben, zonder pijn en al te veel gedoe, en er zijn genoeg manieren om ervan af te komen. Gun jezelf dus weer een actief seksleven, en doe alles wat je kan om dat te bereiken.